Trong số các phương pháp trích dẫn hiện nay, kiểu IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers) là một trong những định dạng phổ biến nhất, đặc biệt trong các lĩnh vực kỹ thuật, công nghệ, điện - điện tử và tin học. Kiểu trích dẫn IEEE sử dụng hệ thống đánh số theo thứ tự xuất hiện của tài liệu trong nội dung văn bản. Khi đề cập đến một nguồn tài liệu cụ thể, người viết chỉ cần chèn số thứ tự của tài liệu đó trong ngoặc vuông, giúp văn bản ngắn gọn, mạch lạc và thuận tiện cho người đọc theo dõi.
Để hỗ trợ việc quản lý và trích dẫn tài liệu tham khảo hiệu quả, các công cụ như Zotero và Mendeley đang ngày càng được sử dụng rộng rãi trong cộng đồng học thuật. Zotero là phần mềm mã nguồn mở miễn phí, cho phép người dùng thu thập, tổ chức, trích dẫn và chia sẻ tài liệu tham khảo một cách dễ dàng, đặc biệt tích hợp tốt với các trình duyệt web và các phần mềm soạn thảo văn bản như Microsoft Word hoặc Google Docs. Trong khi đó, Mendeley không chỉ là phần mềm quản lý tài liệu, mà còn là một nền tảng mạng xã hội học thuật, giúp người dùng kết nối và chia sẻ với cộng đồng nghiên cứu toàn cầu. Cả hai công cụ này đều hỗ trợ nhiều định dạng trích dẫn khác nhau, bao gồm cả IEEE và APA, giúp người viết dễ dàng chuyển đổi và định dạng tài liệu theo yêu cầu của từng tạp chí hoặc cơ sở đào tạo.
Bài viết này nhằm giới thiệu chi tiết cách trích dẫn tài liệu tham khảo theo kiểu IEEE, bao gồm cách ghi nguồn sách, bài báo, tài liệu hội nghị và các nguồn từ Internet. Đồng thời, để người đọc có cái nhìn toàn diện hơn, bài viết cũng so sánh ngắn gọn với cách trích dẫn theo kiểu APA – một định dạng phổ biến trong các ngành khoa học xã hội và giáo dục – nhằm nhấn mạnh sự khác biệt về cách trình bày và sắp xếp tài liệu tham khảo.
Việc nắm vững cách trích dẫn theo đúng chuẩn IEEE, kết hợp với sử dụng các công cụ hỗ trợ như Zotero hay Mendeley, không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn góp phần rèn luyện tác phong học thuật nghiêm túc, chuyên nghiệp cho sinh viên và các nhà nghiên cứu.
TRÍCH DẪN TÀI LIỆU THAM KHẢO KIỂU IEEE
Trong kiểu trích dẫn IEEE, tài liệu tham khảo được đánh số theo thứ tự xuất hiện trong nội dung luận văn/đề án. Khi muốn chỉ đến một tài liệu cụ thể, đặt số thứ tự của tài liệu đó trong ngoặc vuông.
Ví dụ: Anoop K.J. và các cộng sự [1] đã nghiên cứu điều khiển xe lăn điện bằng giọng nói. Trong phương pháp này...
Cách ghi tài liệu tham khảo (TLTK):
- Sách
Tác giả. Tên sách. Tên Nhà xuất bản, năm xuất bản, trang trích dẫn.
Ví dụ:
[1] Đỗ Văn Dũng. Điện động cơ và điều khiển động cơ. NXB Đại học Quốc gia, 2013, tr. 299.
[2] R. Rojas. Neural Networks. Berlin: Springer-Verlag, 1996.
- Bài báo trong tạp chí khoa học
Tác giả. Tên bài báo. Tên tạp chí, số tạp chí, trang, năm.
Ví dụ:
[3] Quyền Huy Ánh, Nguyễn Phát Lợi. Nhận dạng sự cố trong hệ thống điện. Tạp chí Khoa học Giáo dục Kỹ thuật, số 30, tr. 21, 2014.
[4] Pratik K. Gandhi, J. R. Mevada. A finite element model and active vibration control of composite beams with distributed piezoelectrics using third order theory. International Journal of Engineering Research and Applications, Vol. 3, Issue 3, pp. 940–945, May–Jun 2013.
- Bài báo hội nghị
Tác giả. Tên bài báo. Tên hội thảo, năm, trang.
Ví dụ:
[5] Nguyễn Thị Mi Sa, Trương Đình Nhơn. Nâng cao độ ổn định hệ thống tích hợp năng lượng. Hội nghị Công nghệ xanh và Phát triển bền vững lần 2, 2014, tr. 8–16.
[6] X. Zhuang, H. Xiang, Z. Zhen. Research on Metal Flow Behavior and Forming Force. International Conference on Computing, Control and Industrial Engineering, 2010, pp. 397–400.
- Nguồn từ Internet
Tác giả. Tên tài liệu. Internet: địa chỉ đầy đủ, ngày truy cập.
Ví dụ:
[7] Hybrid electric vehicles in the United States. Internet: http://en.wikipedia.org/wiki/Hybrid_electric_vehicles_in_the_United_States, truy cập ngày 26/12/2014.
Trong mục tài liệu tham khảo của luận văn, cần liệt kê đầy đủ theo số thứ tự xuất hiện trong bài viết.
TRÍCH DẪN TÀI LIỆU THAM KHẢO KIỂU APA
Trái ngược với IEEE, kiểu trích dẫn APA (American Psychological Association) sắp xếp tài liệu tham khảo theo họ tên của tác giả và năm xuất bản. Trong nội dung văn bản, họ của tác giả và năm được chèn vào vị trí thích hợp.
Ví dụ:
- Các yếu tố phát triển động cơ học tập liên quan đến giáo viên có thể được chia làm 3 nhóm:… (Kaboody, 2013).
- Theo Gardner (1985), thái độ học tập được xem như là sự phản ánh niềm tin của người học…
- (Dornyei, 1998; Kaboody, 2013).
Cách ghi tài liệu tham khảo:
- Sách
Harmer, J. (2007). The practice of English language teaching (4th ed.). Longman.
- Bài báo trong tạp chí
Hoàng, V. V. (2008). Những yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo tiếng Anh. Tạp chí Khoa học ĐHQGHN, 24, tr. 22–37.
Oxford, R., & Shearin, J. (1994). Language learning motivation: Expanding the theoretical framework. The Modern Language Journal, 78(1), 12–28.
Trong mục tài liệu tham khảo, các nguồn được xếp theo thứ tự ABC dựa trên họ của tác giả.
KẾT LUẬN
Việc hiểu và áp dụng đúng quy cách trích dẫn tài liệu tham khảo là một phần quan trọng trong việc nâng cao chất lượng bài viết học thuật. Dù lựa chọn IEEE, APA hay bất kỳ định dạng nào khác, người viết cần đảm bảo sự nhất quán, chính xác và trung thực trong cách trích dẫn. Bên cạnh đó, việc tận dụng các phần mềm như Zotero và Mendeley sẽ giúp tự động hóa quá trình trích dẫn và định dạng tài liệu, từ đó tiết kiệm thời gian và hạn chế sai sót.
Việc rèn luyện kỹ năng trích dẫn cũng chính là bước đầu trong việc xây dựng một tư duy nghiên cứu khoa học có trách nhiệm và chuyên nghiệp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] IEEE, IEEE Citation Reference. [Online]. Available: http://www.ieee.org/documents/ieeecitationref.pdf. Accessed: 02/6/2025.
[2] Cornell University Library, APA Citation Style. [Online]. Available: https://www.library.cornell.edu/research/citation/apa. Accessed: 02/6/2025.
[3] Zotero, “Your personal research assistant”,Internet: https://www.zotero.org/, truy cập ngày 02/6/2025.
[4] Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM, “Hướng dẫn trình bày luận văn, đề án thạc sĩ, tóm tắt chuyên đề,”, Internet: https://sdh.hcmute.edu.vn/ArticleId/380eb7a4-18da-42ea-b364-7e0155f7b62b/huong-dan-trinh-bay-luan-van-de-an-thac-si-tom-tat-chuyen-de, truy cập ngày 02/6/2025.